Przywłaszczenie mienia

Przestępstwo przywłaszczenia, o którym mowa w art. 284 § 1 kk polega na tym, że sprawca w sposób bezprawny włącza powierzoną mu cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe do swojego majątku bez zamiaru zwrócenia. Istota przestępstwa określonego w art. 284 kk polega na przywłaszczeniu rzeczy ruchomej powierzonej sprawcy. Rzecz powierzona to rzecz przekazana innej osobie pod opiekę lub do dysponowania nią, z zastrzeżeniem jej zwrotu właścicielowi. Przedmiotem przywłaszczenia może być nie tylko cudza rzecz ruchoma, ale także prawo majątkowe zarówno o charakterze rzeczowym, wierzytelności, jak i prawa majątkowe związane z własnością intelektualną. Do znamion tego przestępstwa należy również rozporządzenie jak swoim własnym prawem majątkowym. Strona podmiotowa polega na umyślności wyłącznie w formie zamiaru bezpośredniego. Sprawca musi obejmować świadomością nie tylko fakt, że rozporządza cudzym mieniem, ale także to, że chce zatrzymać to mienie dla siebie. (M. Szwarczyk, Komentarz do art. 284 Kodeksu Karnego, LEX). 

Podnieść należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem istotą przywłaszczenia jest zamiar nie bezprawnego władania cudzą rzeczą, nie bezprawne nią dysponowanie, czy nawet bezprawne zatrzymanie, lecz trwałe włączenie przez sprawcę przedmiotu przestępstwa do własnego majątku. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 czerwca 2013 r., sygn. akt II AKa 83/13). Bezprawnie rozporządzenie cudzą rzeczą stanowi przywłaszczenie karalne na podstawie art. 284 k.k. tylko wówczas, gdy wskazuje na zamiar pozbawienia osoby uprawnionej własności tej rzeczy, bez żadnego tytułu i ekwiwalentu, w szczególności na zamiar uczynienia z niej swojej własności. Ten zamiar może urzeczywistniać się bądź w bezprawnym zatrzymaniu cudzej rzeczy na własność, np. przez odmowę zwrotu, zaprzeczenie otrzymania, zapewnienie o zwrocie, ukrywanie itp., bądź przekazanie tej rzeczy na własność osobie trzeciej (sprzedaż, zamiana, darowizna), bądź też na bezprawnym jej zużyciu, przerobieniu. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2014 r. syng., akt IV KK 101/14.