Jak podwyższyć alimenty?

Istnieje kilka sposobów uregulowania obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci. Jednym z nich jest ugoda zawarta przed mediatorem, zatwierdzona następnie przez sąd. Drugą opcją – aczkolwiek bardziej czasochłonną, choć niejednokrotnie jedyną możliwą (w przypadku braku możliwości porozumienia się przez rodziców dziecka) – jest wniesienie sprawy o alimenty do sądu rodzinnego.

Orzekając o wysokości alimentów, sąd bierze pod uwagę:

• usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (a więc np. małoletniego dziecka)
• zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (a więc np. ojca czy matki dziecka dochodzącego alimentów)

O rodzajach obowiązku alimentacyjnego i jego wysokości można pisać bez końca :) W tym artykule skupimy się jednak na kwestii podwyższenia alimentów, a zatem o sytuacji, gdy alimenty rodzica względem dziecka zostały już uprzednio uregulowane – czy to ugodą, czy to na mocy orzeczenia sądu, natomiast teraz chcemy te ustalone alimenty podwyższyć, z uwagi na okoliczności, o których mowa w dalszej części artykułu. Obrazowo, opisywaną sytuację można przedstawić tak:

Przepisem regulującym przesłanki podwyższenia alimentów jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Stanowi on dość enigmatycznie, że: w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

O jakiej zmianie stosunków jest mowa w tym przepisie? Upraszczając język prawny – chodzi tutaj o zmianę sytuacji uprawnionego albo zobowiązanego. Przykładowo, matka dziecka uprawnionego do alimentów może wnosić o podwyższenie alimentów wtedy, gdy sytuacja majątkowa, zarobkowa ojca dziecka uległa istotnej zmianie od czasu ostatniego orzekania o alimentach (np. awansował, zmienił pracę na lepiej płatną, jego firma zaczęła generować dużo większe zyski a  także wtedy, gdy otrzymał dużo warty spadek). Może się też zdarzyć tak, że po ostatnim orzekaniu o alimentach rodzica wobec dziecka, dziecko mogło ulec groźnemu wypadkowi, co w konsekwencji spowodowało zwiększenie się potrzeb materialnych dziecka (na leczenie, rehabilitację, zakup specjalistycznych sprzętów).

Ważne ! Zmiana sytuacji, o której mówimy, musi mieć charakter istotny. W każdej sprawie o podwyższenie alimentów trafiającej do sądu, to sąd indywidualnie ocenia, czy zmiana stosunków w danej sprawie jest istotna, czy też nie. Warto zatem przed złożeniem pozwu postawić się w roli sądu i – na tyle, na ile to możliwe – obiektywnie ocenić charakter zmiany sytuacji, którą chcemy uczynić podstawą naszego pozwu.

Decydując o tym, czy w danej sprawie podwyższyć alimenty czy nie, sąd porównuje stan istniejący w dacie uprawomocnienia się pierwszego wyroku zasądzającego alimenty (tj. ówczesne możliwości zarobkowe zobowiązanego oraz usprawiedliwione potrzeby uprawnionego) ze stanem istniejącym w dacie orzekania o podwyższeniu alimentów.

Poniżej zamieszczam pytania, które najczęściej zadają klienci zgłaszający się ze sprawą o podwyższenie alimentów, a także odpowiedzi na te pytania.

PYTANIE 1: Do jakiego sądu trzeba wnieść pozew o podwyższenie alimentów?

Pozew składamy do sądu rejonowego, do wydziału rodzinnego i nieletnich. Sprawa o podwyższenie alimentów w dalszym ciągu jest sprawą o alimenty, a zatem pozew może zostać wytoczony albo do sądu, w którego okręgu pozwany (czyli np. ojciec lub matka dziecka) ma miejsce zamieszkania albo według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej (np. małoletniego dziecka).

PYTANIE 2: Ile kosztuje wniesienie pozwu o  podwyższenie alimentów?

Pozew w sprawie o podwyższenie alimentów dla powoda jest wolny od opłat sądowych.

PYTANIE 3: Ile czasu musi upłynąć od czasu ostatniego orzekania o alimentach?

Upływ czasu nie jest przesłanką podwyższenia alimentów. Oznacza to, że pozew w tej sprawie można wnieść w każdym czasie pod warunkiem, że od momentu ostatniego orzekania o alimentach nastąpiła istotna zmiana (tj. poprawienie się lub pogorszenie się) sytuacji bądź to zobowiązanego, bądź to uprawnionego, bądź obu stron.

PYTANIE 4: Jakie dowody dołączyć do pozwu?

Do pozwu należy załączyć wszystkie dokumenty, które świadczą o istotnej zmianie sytuacji zobowiązanego do płacenia alimentów, uprawnionego bądź obu stron. Przykładowo, mogą to być: zaświadczenia o zarobkach, zeznania podatkowe, informacja o posiadanym majątku lub oszczędnościach, zestawienie kosztów utrzymania wraz z przykładowymi rachunkami, paragonami; zaświadczenia lekarskie o odbywanym leczeniu bądź pogorszonym stanie zdrowia.

PYTANIE 5: Po jakim czasie od wniesienia pozwu alimenty będą płacone w wyższej kwocie?

Czas trwania danej sprawy w danym sądzie to kwestia indywidualna i taka, na którą wpływa wiele czynników, m.in. stopień skomplikowania sprawy, ilość spraw rozpoznawanych przez danego sędziego, ilość przeprowadzonych w sprawie rozpraw. W celu jak najszybszego uzyskania alimentów w podwyższonej kwocie, do pozwu warto wpisać wniosek o zabezpieczenie alimentów. Wówczas istnieje szansa, że postanowienie zabezpieczające sąd wyda już po pierwszej rozprawie.