Rozwód - instrukcja obsługi.

Decyzja o rozwodzie zapadła, i co dalej…

Rozwód i kwestie, z tym związane to temat rzeka. Nie sposób jednym wpisem objąć wszystkiego, co jest związane z rozwodem z prawnego punktu widzenia.

Dziś skupmy się na najważniejszych kwestiach związanych z samym rozwodem pod kątem sądu i prawa.

Z doświadczenia wiem, że przyszli rozwodnicy mają wiele pytań. Zebrałem najczęściej pojawiające się pytania, i w tym wpisie postaram się udzielić na nie prostych i jasnych odpowiedzi.

Jak „dostać” rozwód?

Najprościej mówiąc – trzeba złożyć pozew o rozwód, zaproponować dowody, odbyć rozprawę przed sądem i wysłuchać wyroku.

Do którego sądu złożyć pozew?

Pozew zawsze składa się do Sądu Okręgowego. Każdy Sąd ma swój obszar działania (tzw. właściwość miejscowa), przyszli rozwodnicy składają pozew do tego sądu, w którego obszarze działania zamieszkują.

Czy pozew powinien mieć szczególne wymagania?

Pozew o rozwód powinien zawierać imiona, nazwiska małżonków i adresy zamieszkania każdego małżonka (nawet, jak mieszkają jeszcze razem). Należy dokładnie napisać czego domaga się od sądu, to znaczy, czy ma to być rozwód z ustaleniem winy czy też bez ustalania winy w rozwodzie. Jeśli w małżeństwie są dzieci, trzeba też napisać, co też sąd ma orzec w przypadku dzieci, to znaczy: z kim mają zamieszkać po rozwodzie, jak maja wyglądać kontakty z drugim rodzicem, czy sąd ma zasądzić alimenty.

Oczywiście pozew powinien być podpisany. Od pozwu trzeba też uiścić opłatę w kwocie 600 zł – płatna na konto sądu, do którego składamy pozew.

Wysłałam/em pozew do sądu, i co dalej?

Po złożeniu pozwu, trzeba czekać na wyznaczenie rozprawy przez Sąd. Małżonkowie zostaną poinformowani o terminie rozprawy listownie. W wyznaczonym terminie należy udać się do Sądu, pod salę rozpraw wskazaną w wezwaniu i czekać na  wywołanie.

Ile czasu czeka się na pierwszą rozprawę?

To jest zależne od sądu do którego wysyła się pozew. Sady Okręgowe w różnych regionach Polski działają z różnymi okresami. Doświadczenie pokazuje, że pierwszej rozprawy można spodziewać się od 3 do 8 miesięcy od złożenia pozwu w sądzie.

Oczywiście na szybkość wyznaczenia pierwszej rozprawy ma wpływ, to czy pozew nie ma żadnych braków i można mu nadać bieg.

Czy sąd odsyła strony na mediację, albo posiedzenie pojednawcze?

Nie. Kilka lat temu obowiązywał przepis, który mówił, że pierwsza rozprawa to posiedzenie pojednawcze. Obecnie małżonkowie mogą odbyć mediację, ale wyłącznie wtedy kiedy oboje tego chcą. Brak zgody jednego z małżonków powoduje, że mediacja nie odbędzie się, to oznacza, że sprawa przed sadem będzie toczyć się bez mediacji.

Jak długo trwa sprawa rozwodowa?

Niestety nie można określić dokładnie, jak długo potrwa postępowanie rozwodowe. Długość trwania procesu może zależeć od kilku różnych kwestii, takich jak na przykład:

  • od tego, czy któreś z małżonków chce rozwodu z orzeczeniem winy,
  • od tego czy małżonkowie zdecydują się na mediacje,
  • od tego jak bardzo małżonkowie są skonfliktowani,
  • od tego jakie dowody sąd będzie badał,
  • od działania samego sądu (np.: urlopy, choroby, obecnie też epidemia)

Czy mąż/żona może „nie dać” mi rozwodu?

Decyzja o rozwodzie należy tylko i wyłącznie do sądu. Orzeczenie rozwodu nie jest zależne od „chcenia” albo „nie chcenia” drugiego małżonka. Jeśli w sprawie wystąpią powody (tzw. przesłanki rozwodowe) do orzeczenia rozwodu, sąd wyda wyrok, w którym orzeknie rozwód.

Czy Sąd może "nie dać" rozwodu?

Sąd może nie orzec rozwodu w konkretnych przypadkach:

wtedy, kiedy na skutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci,

wtedy, kiedy rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,

wtedy, kiedy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia,

wtedy, kiedy nie nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, czyli fizyczne, emocjonalne, bądź gospodarcze więzi małżonków nie są zerwane.

Pamiętaj , że każda sprawa rozwodowa jest inna od pozostałych i sąd tak do niej podchodzi. To, że Twój/Twoja znajoma „nie dostała” rozwodu nie oznacza, że tak samo będzie w Twoim przypadku.

Czy jeśli mamy małe dzieci, to nie Sąd nie orzeknie rozwodu?

Nie ma zasady, że małżonkowie, którzy mają dzieci „nie dostaną” rozwodu. W myśl przepisów, Sąd może nie orzec rozwodu, jeżeli na skutek tego rozwodu miałoby ucierpieć dobro dziecka. W praktyce jednak są to sytuacje niezwykle rzadkie. Najczęściej jest tak, że rozwód jest lepszym rozwiązaniem także dla dzieci, ponieważ ewentualne dalsze kłótnie i awantury, mogą naruszać dobro dzieci.

Czy Sąd zawsze ustala winę w rozwodzie?

Nie. Jest możliwość, aby Sąd nie oceniał, który z małżonków spowodował rozwód. Taka sytuacja jest możliwa wtedy, kiedy każde z małżonków w sprawie rozwodowej domaga się od Sądu rozwodu bez orzekania o winie. W takiej sytuacji Sąd nie sprawdza z czyjej winy małżeństwo się rozpadło.

Czy są różnice między rozwodem z winą a rozwodem bez orzekania o winie?

Tak, takie różnice są, i dotyczą one różnych kwestii. Orzekanie o winie bądź nie orzekanie ma skutki prawne, ale też ma wpływ na szybkość sprawy.

Jeżeli chodzi o szybkość przebiegu sprawy, to oczywiście sprawa bez orzekania o winie, będzie trwała krócej. W takiej sprawie nie trzeba badać wielu różnych kwestii i dowodów.

Jeżeli chodzi o różnice prawne wyroku rozwodowego z winą i wyroku rozwodowego bez ustalania winy to dotyczą one:

  • alimentów na drugiego małżonka,
  • tego kto poniesie koszty sprawy sądowej.

Dobrze pamiętać, że rozwód bez orzekania o winie jest sprawą z reguły szybszą. Wbrew mitom krążącym w internecie – ewentualne ustalanie winy w rozwodzie nie ma wpływu na podział majątku między małżonkami.

Co może być uznane za winę w rozpadzie małżeństwa?

W każdej sprawie Sąd ocenia zachowania każdego małżonka odrębnie od innych spraw. To oznacza, że nie ma jednego schematu, co jest powodem orzeczenia winy, a co nie jest takim powodem. Życie pisze wiele scenariuszy i nie sposób, w tym krótkim wpisie podać co sąd uzna za winę, a czego za taką winę nie uzna.

Co decyduje o tym, że sąd powierza władzę rodzicielską matce bądź ojcu dziecka?

Sąd ocenia tak zwane kompetencje rodzicielskie. Oznacza to, że Sąd sprawdzi, który z rodziców ma większe zdolności do wychowania dziecka oraz który z rodziców ma silniejszą więź emocjonalną z dzieckiem.

Czy Sąd orzeka o kontaktach z dziećmi i o alimentach każdego z rodziców na dzieci?

Zasadą jest, że Sąd w wyroku rozwodowym ureguluje, jak mają przebiegać kontakty dziecka z tym rodzicem, z którym dziecko nie będzie mieszkać na stałe. Wyjątkowo Sąd może nie orzekać o tych kontaktach, jeżeli małżonkowie są zgodni i wspólnie nie chcą, aby Sąd w wyroku określał te kontakty.

Jeżeli chodzi o alimenty, to Sąd orzeknie tylko o alimentach, które będzie płacić ten rodzic, z którym dziecko nie będzie mieszkać na stałe.

Czy są jakieś tabele, z których wynika wysokość alimentów?

W polskim prawie nie ma takich tabel i wzorów na określenie wysokości alimentów. Inne kraje stosują takie zasady, na przykład Niemcy. W Polsce na wysokość alimentów mają wpływ potrzeby dziecka i możliwości finansowe i majątkowe tego rodzica, który będzie płacił alimenty.

Czy w postępowaniu rozwodowym sąd zajmuje się podziałem majątku?

Po pierwsze Sąd może zająć się podziałem majątku małżonków tylko wtedy, gdy wniosek taki zostanie zgłoszony przez któregoś z małżonków. Sąd sam z siebie, nie zajmie się kwestią podziału majątku.

Po drugie, jeżeli któryś z małżonków będzie domagał się podziału majątku, to Sąd zajmie się tym podziałem, tylko wtedy jeśli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w sprawie.

Moje doświadczenie pokazuje, że Sąd orzeka o podziale majątku wspólnego najczęściej wtedy, kiedy oboje małżonkowie są zgodni, co do podziału swojego majątku.

Czy w postępowaniu rozwodowym Sąd zajmuje się podziałem kredytów?

Nie. W postępowaniu rozwodowym Sąd przy orzekaniu o podziale majątku nie zajmuje się długami małżonków.

Czy od wyroku rozwodowego można się odwołać?

Tak, od wyroku rozwodowego każdej ze stron przysługuje prawo do wniesienia apelacji. Należy wnieść ją w terminie dwóch tygodni od daty doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, do sądu apelacyjnego za pośrednictwem sądu okręgowego, który wydał wyrok.

Pamiętaj!

Zanim zaczniesz przygotowania do rozwodu, zanim udasz się do prawnika żeby omówić kwestie rozwodowe, musisz wykonać najważniejsze zadanie związane z zakończeniem małżeństwa. Mowa tu oczywiście o decyzji o zakończeniu małżeństwa. Przed uruchomieniem procedury rozwodowej przemyśl swoją sytuację, zastanów się czy decyzja o rozwodzie jest ostateczna.

Ten wpis jest zbiorem najczęstszych pytań i odpowiedzi związanych z rozwodem z prawnego punktu widzenia.  W niektórych sytuacjach, zwłaszcza dotyczących proceduralnych, wpis ten nie zastąpi porady profesjonalisty, to znaczy radcy prawnego lub adwokata. Jeśli potrzebujesz porady prawnej, to zachęcam Cię do kontaktu z naszą kancelarią.