Czy dziadkowie są zobowiązani do uiszczania alimentów na rzecz wnuka?

Ostatnio spotkałam się z taką sytuacją: ojciec dziecka nie płaci alimentow, aktualnie przebywa za granicą, a postępowanie egzekucyjne nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. Zadłużenie alimentacyjne urosło do bardzo wysokiej kwoty. Jak mogę uzyskać alimenty dla dziecka? Czy mogę żądać ich od dziadków syna?

W świetle obowiązujących przepisów prawa nie tylko rodzice zobowiązani są do płacenia alimentów na rzecz dzieci. Istnieje możliwość sądowego uregulowania ich płatności od dziadków na rzecz wnuków - przy czym wymaga to spełnienia pewnych przesłanek.

Przede wszystkim alimenty od dziadków mają dodatkowy charakter . Co to znaczy?

- stanowią uzupełnienie alimentów pierwotnie zasądzonych,

- najczęściej przyznawane są w niższej wysokości,

- obowiązek ich zapłaty powstaje, gdy nie ma bliższych krewnych zobowiązanych do alimentacji.

Jakie są przesłanki uzyskania świadczenia alimentacyjnego od dziadków?

1. rodzic wnuka nie żyje (w tej sytuacji badamy czy jest jakiś bliższy krewny, od którego należy żądać alimentów),

2. rodzice wnuka  nie są w stanie uiszczać alimentów (badamy czy ich (obojga) możliwości majątkowo-zarobkowe pozwalają zaspokoić potrzeby uprawninego (w całości/w części), czy uzyskanie alimentów od rodzica dziecka (zobowiązanego do ich uiszczania) jest możliwe (czy np. posiada majątek, z którego można skutecznie prowadzić egzekucję, w jaki sposób się ona zakończyła itp.),

3. wnuk znjaduje się w niedostatku - jest to de facto najważniejsza przesłanka. Dotyczy ona wykazania braku środków finansowych na zaspokojenie elementarnych potrzeb uprawnionego takich, jak żywność, odzież, zakup lekarstw itp. Ważną informacją jest to, że stan niedostatku musi wynikać z niezawinionego działania, tzn. wywołanego  zdarzeniem losowym, przyczyną zewnętrzną. Innymi słowy, wnuk nie może żądać od dziadków alimentów z tego tytułu, że chce podnieść swój standard życia i np. uczyć się w prywatnej szkole czy wyjechać na zagraniczne wakacje.

Po spełnieniu powyższych przesłanek można zastanowić się nad wysokością alimentów , której chcemy żądać od dziadków. Będzie ona  zależała od usprawiedliwionych potrzeb wnuka oraz od możliwości majątkowych i zarobkowych dziadkó w (co również trzeba udowodnić w postępowaniu sądowym). Zaznaczyć jednak należy, że nie ma generalnej zasady wskazującej, którzy dziadkowie powinni płacić alimenty w pierwszej kolejności. Sąd musi być przekonany o tym, że dziadkowie posiadają możliwości majątkowe pozwalalające na ich zaspokojenie, a dziecko znajduje się w niedostatku i nie ma osób w bliższej kolejności, które mogłyby sprostać obowiązkowi alimentacyjnemu.

Kwestie formalne

Pozew przeciwko dziadkom składa się w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dziecka. Należy do niego załączyć dokumenty potwierdzające spełnienie powyższych przesłanek, czyli np.: akt zgonu rodziców, postanowienie komornika o bezskuteczności egzekucji przeciwko rodzicowi zobowiązanemu do alimentacji (ewentualnie o umorzeniu egzekucji, czy też inne pisma otrzymane od komornika), dokumenty potwierdzające miesięczne wydatki na dziecko, wszelkie dowody wykazujące stan niedostatku, zaświadczenie o zarobkach rodzica pozostającego z dzieckiem itd.