Szansa na zasadniczą zmianę w odpowiedzialności biegłych sądowych

Sąd Apelacyjny w Katowicach wydał w dniu 29 listopada 2019 r. (sygn. akt: V ACa 266/18) precedensowy wyrok („ Wyrok ”), na podstawie którego zasądził od biegłego sądowego odszkodowanie wraz z odsetkami za wydanie opinii sądowej rażąco odbiegającej od rzeczywistego stanu rzeczy. W Wyroku zostały przywołane pozostałe główne obowiązki biegłego sądowego, polegające na wyrażaniu opinii zgodnej z aktualnym stanem wiedzy w dziedzinie, której opinia dotyczy, oraz w oparciu o poprawne metody badawcze, jak i przede wszystkim zgodnej z logiką. Przez zachowanie niezgodne z art. 282 kodeksu postępowania cywilnego biegły sądowy dopuszcza się w sposób zawiniony czynu niedozwolonego, uregulowanego w art. 415 kodeksu cywilnego – „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Co więcej, zdaniem Sądu bez znaczenia jest, że opinia biegłego została zaakceptowana przez sąd orzekający w sprawie, w której biegły przygotował fałszywą opinię, jak i że poszkodowana nie wnosiła zastrzeżeń wobec tej opinii, ponieważ biegły sądowy odpowiada za swój delikt niezależnie od tego, czy działanie sądu podjęte w postępowaniu, dla potrzeb którego sporządzono opinię, było prawidłowe czy nie.

Sąd przyjął bardzo niekorzystną dla biegłych ocenę okresu przedawnienia tego czynu niedozwolonego poprzez przyjęcie, że termin przedawnienia wynosi 20 lat od sporządzenia opinii, ponieważ sporządzenie rażąco błędnej opinii stanowi przestępstwo określone w art. 233 § 4 kodeksu karnego. Oczywiście każdy przypadek błędnej opinii biegłego sądowego powinien być oceniany indywidulanie i być może w niektórych przypadkach termin przedawnienia będzie wynosił tylko trzy lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, jednak nie dłużej niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę - art. 4421 § 1 kodeksu cywilnego. Sąd przypomniał również, że czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

Co zostało wielokrotnie podkreślone w Wyroku, biegły sądowy poprzez złożenie uprzednio przyrzeczenia zobowiązującego do wykonywania funkcji z całą sumiennością i bezstronnością powinien mieć świadomość ciążących na nim obowiązków. Naruszenie tych obowiązków powinno skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą, z czym należy w całości się zgodzić.