POJECIE UPADŁOŚCI KONSUMENCKIEJ I UKŁADU KONSUMENCKIEGO

Termin „upadłość konsumencka" nie jest określeniem ustawowym i może być akceptowany jako element języka prawniczego wyłącznie w znaczeniu pewnego skrótu myślowego, oznaczającego postępowanie upadłościowe prowadzone wobec osoby, która nie prowadzi działalności gospodarczej ani zawodowej. Wskazano na to w pkt. I uzasadnienia projektu ustawy z 5.12.2008 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, która wprowadziła do polskiego systemu prawnego upadłość konsumencką, podkreślając, że postępowanie upadłościowe wobec osób nieprowadzących działalności gospodarczej jest potocznie określane upadłością konsumencką. Również w literaturze wskazuje się, że brak użycia przez ustawodawcę wspomnianego pojęcia nie uchybia poprawności jego używania zarówno w teorii, jak i w praktyce prawa. Nazwa „upadłość konsumencka" była również stosowana podczas prac legislacyjnych zarówno w tytułach projektowanych aktów prawnych, jak i w ich uzasadnieniach oraz w toku dyskusji podczas posiedzeń komisji sejmowych.

Pojęcie upadłości konsumenckiej w istocie rzeczy oznacza postępowanie upadłościowe prowadzone wobec osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej . Należy podkreślić, że ustawodawca nie wprowadził nowego rodzaju upadłości, który można by określać upadłością „ konsumencką" w odróżnieniu od upadłości "ogólnej " , ale zdecydował, iż dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej będzie prowadzone odrębne postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu V ustawy o upadłości Rozwiązanie polegające na tym, że dla niektórych, szczególnie wyróżnionych kategorii podmiotów prowadzi się odrębne postępowanie upadłościowe funkcjonowało w prawie upadłościowym jeszcze przed wejściem w życie ustawy z 5.12.2008 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych. W sprawach cywilnych, która wprowadziła upadłość konsumencką. W części trzeciej ustawy uregulowane są bowiem również inne postępowania odrębne, a mianowicie: postępowanie upadłościowe wszczęte po śmierci niewypłacalnego dłużnika, postępowanie upadłościowe wobec banków, postępowanie upadłościowe wobec zakładów ubezpieczeń i postępowanie upadłościowe wobec emitentów obligacji. Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej (,,upadłość konsumencka") jest odrębnym postępowaniem upadłościowym wyróżnionym z uwagi na kryteria podmiotowe, tj. z uwagi na fakt, że jest ono prowadzone wobec dłużnika, który nie prowadzi działalności gospodarczej.

Pojęcie układu konsumenckiego

Termin „układ konsumencki", podobnie jak pojęcie upadłości konsumenckiej, nie jest określeniem ustawowym i może być akceptowany jako element języka prawniczego wyłącznie w znaczeniu pewnego skrótu myślowego, oznaczającego postępowa-nie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez dłużnika, który nie prowadzi działalności gospodarczej ani zawodowej. Postępowanie to zostało wprowadzone ustawą z 30.08.2019 r. o zmianie ustawy -Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw. W uzasadnieniu projektu tej ustawy wskazano, że „Ustawodawca preferuje drogę oddłużenia przez zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli ( ... ) Rozwiązanie to pozwoli dłużnikowi zachować składniki swojego majątku (chyba że w celu realizacji propozycji układowych zdecyduje się na samodzielną sprzedaż wybranych przez siebie składników swojego majątku), pominąć egzekucję indywidualną lub upadłościową i zrestrukturyzować swoje długi przy współpracy z doradcą restrukturyzacyjnym".

Postępowanie o zawarcie układu na zgromadzeniu wierzycieli, mimo że jest uregulowane w Prawie upadłościowym, ma charakter restrukturyzacyjny. W postępowaniu tym nie dochodzi do ogłoszenia upadłości dłużnika.

Kancelaria Prawa Upadłościowego KPU