Jak sąd dzieli majątek po rozwodzie?

Podział majątku wspólnego małżonków może nastąpić po rozwiązaniu małżeństwa, w jego trakcie (gdy strony zgodnie wniosą o podział majątku w pozwie o rozwód i zgadzają się co sposobu podziału i wzajemnych rozliczeń), a także po umownym bądź sądowym ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Roszczenie o podział majątku nie ulega przedawnieniu, a zatem podział może zostać przeprowadzony zarówno natychmiast po rozdzielności majątkowej, jak i po 50 latach.

Kiedy sąd dzieli majątek nierówno?

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 43 § 1 krio, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Drzwi do nierównego podziału otwiera § 2 w.w. artykułu. Jeżeli zaistnieją ważne powody, każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Należy podkreślić z całą emfazą, że obydwie przesłanki (ważne powody i fakt nierównego przyczynienia się do powstania majątku) muszą zachodzić łącznie. „Ważny powód” zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem sądów to okoliczność w kontekście moralnym lub majątkowym, oceniana przez Sąd przez filtr zasad współżycia społecznego – np. porzucenie rodziny i pozostawienie jej bez środków, uzależnienia, trwonienie majątku, prowadzenie podwójnego życia. Sąd ocenia, czy zostały spełnione obie przesłanki - etapowo. W pierwszej kolejności następuje ustalenie, czy zaistniał ważny powód. Następnie sąd ocenia, czy strony przyczyniły się w nierówny sposób do powstania majątku. Sąd zawsze ocenia spełnienie przesłanek, bazując na zaoferowanych przez strony dowodach. Ogólnikowe twierdzenia, że w czasie trwania wspólności majątkowej istniały różnice w zarobkach małżonków nie są wystarczające. Nadto, jeżeli różnice wynikają z możliwości zdeterminowanych wykształceniem, stanem zdrowia, a nie zawinionej bierności, nie ma to znaczenia dla rozstrzygnięcia o nierównych udziałach. Z mojej praktyki wynika, że najczęstszym zarzutem w kontekście nierównego podziału jest zarzut męża, że żona nie pracowała zawodowo przez czas trwania małżeństwa, bowiem opiekowała się domem i dziećmi. Zarzut ten najczęściej okazuje się bezzasadny, jeżeli tak umówili się małżonkowie, mąż nie wyrażał sprzeciwu wobec takiego stanu rzeczy w czasie trwania małżeństwa, a brak aktywności zawodowej nie jest zawinioną bierną postawą, lecz wynikiem macierzyństwa.

Jak wygląda podział majątku w sądzie?

Podział majątku przez Sąd jest postępowaniem nieprocesowym. Konieczne dla wszczęcia postępowania jest złożenie wniosku o podział majątku. Opłata od wniosku wynosi 1000 zł. We wniosku wskazujemy składniki majątku objęte wspólnością majątkową oraz ich wartość, sposób podziału składników majątku, nakłady poczynione z majątku osobistego na majątek wspólny oraz odwrotnie, kwoty, których żądamy tytułem odszkodowania za wyprowadzenie środków lub ich roztrwonienie. W razie sporu co do wartości poszczególnych składników majątku, sąd zarządza ustalenie wartości przez biegłych sądowych. Postępowanie, w zależności od ilości zgłoszonych dowodów, w tym świadków, toczy się w ramach kilku terminów rozprawy w I instancji przed sądem rejonowym. Sąd rozstrzyga postanowieniem o sposobie podziału oraz o ewentualnych spłatach/ dopłatach w ramach rozliczenia majątkowego małżonków. Spłatę lub dopłatę sąd może rozłożyć na raty, biorąc pod uwagę sytuację materialną zobowiązanego. Koszt i czas trwania sądowego podziału majątku można znacząco skrócić, gdy strony zawrą ugodę w toku postępowania.

Jakie pytania zadaje sąd przy podziale majątku?

W trakcie rozprawy i przeprowadzania dowodu z przesłuchania stron, Sąd będzie zmierzał do ustalenia:

• co wchodzi w skład majątku wspólnego;

• w jaki sposób i kiedy zostały nabyte poszczególne składniki majątku objęte wnioskiem;

• czy strony przyczyniły się do jego powstania w równym stopniu;

• czy istnieją przesłanki do nierównego podziału;

• czy jeden z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia (jeśli żądanie nierównego podziału powiązane jest z tą okolicznością);

• czy majątek był trwoniony lub ukrywany;

• czy istnieją zobowiązania finansowe ciążące na majątku wspólnym;

• Czy poczyniono nakłady z majątku osobistego na wspólny i odwrotnie;

• Jaka jest sytuacja materialna stron i możliwości zarobkowe;

• Kto aktualnie użytkuje poszczególne składniki majątku;

• jakie są potrzeby mieszkaniowe stron i dzieci.

Czy konto osobiste wchodzi do podziału majątku?

To pytanie wielokrotnie powtarzają klienci, próbując ustalić, jak daleko sięga podział majątku. Zasadniczą kwestią jest tutaj, że nie ma znaczenia, kto jest właścicielem rachunku bankowego, tylko jakie środki/ z jakiego źródła zostały zgromadzone na koncie. Jeżeli środki pochodzą z wynagrodzenia, wówczas bez względu na to, że jeden z małżonków jest wyłącznym właścicielem rachunku, będą podlegały podziałowi. Próbie ukrycia środków czy osobistych rachunków bankowych przez jedną ze stron można zapobiec, formułując stosowny wniosek o zobowiązanie banku przez sąd do złożenia odpowiednich informacji. Należy pamiętać, że swoistą cezurą czasową jest data rozdzielności majątkowej lub uprawomocnienia się wyroku o rozwód. Saldo środków na ten dzień podlega podziałowi. Warto jednak prześledzić historię rachunku przed tą datą, bowiem nierzadko zdarza się, że w związku z perspektywą podziału, środki wypłacane są w dużych kwotach w formie gotówkowej lub przelewane na jeszcze inny rachunek bankowy.

Podział majątku - podsumowanie.

Sądowy podział majątku jest skomplikowany i wymaga nie tylko znajomości obowiązujących przepisów, ale również odpowiedniego zabezpieczenia dowodów i umiejętności dobrej argumentacji przed sądem. Duża część postępowania o podział majątku to zawiłe wyliczenia matematyczne i kwestionowanie często błędnych opinii biegłych sądowych. Rzetelne przygotowanie może mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia o podziale majątku.