SKUTKI OGRANICZENIA I POZBAWIENIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Należy rozróżnić skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej. Charakter zarządzeń wydanych przez sąd opiekuńczy w sprawach o ograniczenie jak i pozbawienie władzy rodzicielskiej mają charakter trwały. Zmierzają one do ograniczenia rodzicom swobody w zakresie wykonywania poszczególnych atrybutów władzy rodzicielskiej.

W tym artykule, nasza Kancelaria Prawna omówi skutki jakie pociąga za sobą ingerencja sądu w wykonywanie władzy rodzicielskiej.

SKUTKI OGRANICZENIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Sąd ograniczając władzę rodzicielską określa, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu. Mając na celu dobro dziecka, sąd może:

• skierować małoletniego do organizacji lub instytucji sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka;
• zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej;
• nałożenie na właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny obowiązku wzajemnej współpracy w sferze udzielania koniecznej pomocy rodzinie naturalnej dziecka, które zostało umieszczone w pieczy zastępczej

Następstwem umieszczenia dziecka  w pieczy zastępczej jest tzw. „piecza podzielona”. Jest to podział obowiązków i praw wynikających z władzy rodzicielskiej pomiędzy rodzinę zastępczą, prowadzącą np. rodzinny dom dziecka, a naturalnych rodziców dziecka.

Na podstawie art. 112¹ k.r.o. do obowiązków i uprawnień rodziny zastępczej lub osób prowadzących rodzinny dom dziecka, należą:

• wykonywanie bieżącej pieczy nad dzieckiem;
• wychowanie dziecka;
• reprezentowanie dziecka w sprawach związanych z wykonywaniem pieczy oraz wychowaniem;
• dochodzenie świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb.

W dalszym ciągu do rodziców naturalnych należą pozostałe obowiązki oraz prawa wobec dziecka, które wynikają z władzy rodzicielskiej. Do pozostałych obowiązków należą:

• piecza nad dzieckiem niedotycząca spraw bieżących;
• zarząd nad majątkiem dziecka, z wyłączeniem przedmiotów codziennego użytku;
• reprezentacja dziecka w pozostałych sprawach.

SKUTKI POZBAWIENIA WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Pozbawienie władzy rodzicielskiej to dla sądu zawsze ostateczność. Taka decyzja sądu jest stosowna wówczas, gdy:

• występuje mająca charakter trwały przeszkoda, która uniemożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej;
• rodzic nadużywa władzy rodzicielskiej;
• rodzic nie wywiązuje się z obowiązków względem dziecka.

Najistotniejszą konsekwencją pozbawienia rodziców władzy rodzicielskiej jest utrata przez nich wszystkich przysługujących im do tej pory atrybutów wynikających z władzy rodzicielskiej.

Jeżeli jednak władzy rodzicielskiej zostanie pozbawiony tylko jeden rodzic, wykonywać ją może w dalszym ciągu drugi rodzic, któremu ona w dalszym ciągu przysługuje.

Pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej, tak samo jak w przypadku jej ograniczenia, powoduje utratę uprawnień rodziców związanych ze sprawowaniem pieczy nad dzieckiem.

W przypadku pozbawienia władzy rodzicielskiej obojga rodziców bądź rodzica, któremu ona w pełni przysługiwała, koniecznym jest ustanowienie opieki dla dziecka.

Jak widać skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej są dotkliwe.

Od 2011 r. rodzice bez względu na to, czy władza rodzicielska im przysługuje mają obowiązek i prawo do kontaktów z dzieckiem. Zostało to uregulowane w art. 113 § 1 k.r.o. Jednakże sąd opiekuńczy na podstawie paragrafu 2 tego artykułu może ograniczyć utrzymywanie kontaktów z dzieckiem, jeżeli uzna, iż dobro dziecka tego wymaga.

Natomiast zakazanie kontaktów z dzieckiem dopuszczalne jest, gdy ich dalsze utrzymywanie poważnie zagrażałoby dobru dziecka lub je naruszało.

Skutki ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej na obowiązek alimentacyjny i dziedziczenie?

Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie wpływa na obowiązek alimentacyjny spoczywający na rodzicach względem dziecka. Rodzice zachowują także prawo do dziedziczenia po dziecku, jeżeli umrze ono wcześniej. Podstawą do pozbawienia rodziców, którzy utracili wszelkie atrybuty władzy rodzicielskiej prawa do dziedziczenia jest uznanie ich za niegodnych do dziedziczenia. Dziecko, którego rodziców pozbawiono władzy rodzicielskiej, również zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicach.

Czy władzę rodzicielską można przywrócić?

Zgodnie z treścią art. 111 § 2 k.r.o. sąd opiekuńczy może przywrócić władzę rodzicielską w razie ustania przyczyny, która była podstawą orzeczenia o jej pozbawieniu. Sąd oczywiście powinien kierować się zasadą ochrony dobra dziecka. W szczególności powinien zbadać, czy ustanie przyczyny pozbawienia władzy rodzicielskiej ma charakter trwały. Jak również czy nie zachodzą inne przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej, które trwają nadal. A także czy po odzyskaniu władzy rodzicielskiej, rodzice będą w sposób należyty wychowywać dziecko.

Rodzice muszą wyrazić zgodę i chęć na przywrócenie im władzy rodzicielskiej.

Jeśli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszamy Cię do kontaktu z naszą Kancelarią: 58 354 10 88 email: info@kancelaria-temida.com

Skorzystaj z pomocy naszej Kancelarii bez wychodzenia z domu! Umów się na wideoporadę lub poradę telefoniczną!