Opieka naprzemienna – czym jest, jak ją ustanowić?

Obecnie coraz częściej pomiędzy rodzicami dochodzi do ustanowienia opieki naprzemiennej nad dziećmi.

Co oznacza i z czym się wiąże? Jak ją ustanowić? Co z alimentami?

W pierwszej kolejności wskazać należy, że opieka naprzemienna nie została wprost uregulowana w przepisach. Polega jednak na przebywaniu dziecka pod opieką obojga rodziców, w porównywalnym wymiarze czasu, w pewnym powtarzających się okresach (np. co tydzień – naprzemiennie). Każdemu z rodziców przysługuje więc taki sam udział w opiece nad dziećmi.

Kiedy można ustanowić opiekę naprzemienną

Do ustanowienia opieki naprzemiennej może dojść przede wszystkim w przypadku ugody stron (rodziców) bądź wskutek mediacji. Zdarza się także, że o takim sposobie sprawowania opieki decyduje sąd. Wymaga ona jednak współpracy rodziców i ich porozumienia co do sposobu pełnienia niejako wspólnej pieczy nad dziećmi. Brak porozumienia rodziców może prowadzić do oddalenia wniosku o ustanowienie opieki naprzemiennej. Nie ustala się bowiem wówczas typowych kontaktów z dziećmi (nie ustala się konkretnych dni i godzin, podziału czasu w zakresie świąt i innych okazji). Coraz częściej jednak zdarza się, że sądy uznają taką formę opieki za korzystną dla dobra dzieci, które mogą wówczas spędzać tyle samo czasu z każdym z rodziców (np. tydzień u jednego rodzica, tydzień u drugiego).

Często decyzję co do wprowadzenia takiego rozwiązania poprzedza badanie dziecka przez biegłych psychologów, którzy oceniają, czy będzie ono zgodne z jego dobrem i potrzebami. Bierze się także pod uwagę wolę samego dziecka, jego więź z każdym z rodziców, jak i umiejętności wychowawcze i warunki życiowe obojga z nich.

Alimenty a opieka naprzemienna

Opieka naprzemienna wiąże się ze sprawowaniem jej przez rodziców w równym zakresie. Oznacza to, że również w takim samym stopniu ponoszą oni koszty utrzymania dziecka. Częstym rozwiązaniem jest więc wówczas ustalenie przez sąd, że mają oni w nich uczestniczyć po połowie (nie wskazując przy tym dokładnie, w jakiej wysokości ma te koszty ponosić każdy z nich lub tylko jeden z rodziców – jak ma to typowo miejsce przy zasądzaniu alimentów). Możliwe jest również zastosowanie takiego „podziału” kosztów w drodze porozumienia stron.

Nie oznacza to jednak, że sąd nie ma możliwości zasądzenia określonej kwoty alimentów od jednego z rodziców na rzecz dziecka. Zdarza się tak szczególnie wówczas, gdy istnieje znaczna różnica pomiędzy zarobkami każdego z nich. Zgodnie natomiast z zasadą równej stopy życiowej dzieci i rodziców, zasadne może się okazać sądowe uregulowanie także kwestii alimentów, pomimo orzeczenia opieki naprzemiennej. Podobna sytuacja może mieć miejsce, przykładowo, gdy tylko jeden rodzic ponosi określony koszt utrzymania dziecka (np. opłaca przedszkole, szkołę, zajęcia dodatkowe itp.). Sąd może wtedy uznać, że rodzic ten powinien dysponować określonym budżetem na dane potrzeby dziecka, w zaspokajaniu których nie uczestniczy drugi z rodziców.

Taki rodzaj sprawowania opieki nad dziećmi często okazuje się być dla nich najodpowiedniejszy, a zarazem dogodny dla obojga rodziców. Istotne jest jednak przedstawienie właściwych twierdzeń i dowodów na poparcie swojego stanowiska.

adw. Adrianna Borowiecka

Kancelaria Adwokacka w Łodzi, ul. Żeligowskiego 42

tel.: 666 686 630, mail: kancelaria@adwokatborowiecka.pl