Obniżenie i niepłacenie alimentów z powodu koronawirusa

W związku ze spowodowaną w ostatnim czasie wskutek stanu epidemii utratą pracy lub zmniejszeniem zarobków wielu osób, powstało zagadnienie prawne dotyczące możliwości niepłacenia, odroczenia terminu płatności lub obniżenia wysokości alimentów z powodu koronawirusa.

W chwili obecnej nie istnieje jednoznaczna regulacja, która w związku z zaistniałą sytuacją umożliwiałaby niepłacenie lub obniżenie alimentów. Jednak zgodnie z przepisem art. 138 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w przypadku zmiany stosunków można wnosić o zmianę obciążenia alimentacyjnego.

Co oznacza to w praktyce?
Każda zmiana w sytuacji życiowo-majątkowej osoby zobowiązanej do płacenia alimentów może stanowić przesłankę do obniżenia (bądź zwiększenia) ich wysokości. Wobec tego uznać należy, iż także wskutek straty pracy, zmniejszenia dochodów, ograniczenia lub braku możliwości wykonywania działalności gospodarczej w związku z rozpowszechnieniem się koronawirusa, może to prowadzić do uzasadnionego obniżenia alimentów.

Nie należy jednak zapominać, że przy ustalaniu wysokości alimentów, sąd bierze pod uwagę nie tylko możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego, ale i potrzeby dziecka. Oznacza to, że co do zasady nie będzie możliwe całkowite zaprzestanie ich płacenia, czy przesunięcie w czasie ich płatności.

Jak obniżyć alimenty z powodu koronawirusa?
W tym celu jedną z możliwości jest złożenie do sądu pozwu o obniżenie alimentów oraz uzasadnienie go wystąpieniem nowych okoliczności (zmianą stosunków), np. zwolnieniem z pracy, obniżeniem wynagrodzenia, zamknięciem firmy itp.
Istnieje również możliwość złożenia wniosku o tzw. zabezpieczenie, które może pozwolić na płacenie niższych alimentów jeszcze przed wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie (tj. zanim sąd przeprowadzi całe postępowanie). Może on zostać rozpoznany jeszcze przed rozpoznaniem samego pozwu, co w rzeczywistości oznaczać będzie niższe alimenty – w przypadku uznania tego żądania za zasadne – już niedługo po wpłynięciu pozwu do sądu.

Konsekwencje braku płacenia w terminie alimentów z powodu koronawirusa
Brak płacenia alimentów (w tym także wskutek obecnej sytuacji związanej z wirusem COVID-19), a także brak ich terminowego regulowania prowadzić może do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Nadto, stanowi on przestępstwo niealimentacji uregulowane w kodeksie karnym (występujące już po opóźnieniu wynoszącym co najmniej 3 miesiące niepłacenia w wyznaczonym terminie alimentów), co z kolei naraża zobowiązanego na konsekwencje karne.

W związku z tym, w obecnej sytuacji niezwykle istotne jest podjęcie szybkich kroków w celu uregulowania swojej sytuacji alimentacyjnej.
Należy jednak mieć przy tym na uwadze, że nie każdy przypadek, w którym rodzic znalazł się w gorszej niż dotychczas sytuacji majątkowej, oznaczać będzie „automatyczne” uwzględnienie jego wniosku o zmniejszenie alimentów. Każda bowiem sytuacja podlega indywidualnej ocenie sądu, dlatego tak ważne jest właściwe przedstawienie swoich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie.

Autor:

adw. Adrianna Borowiecka

Kancelaria Adwokacka w Łodzi

tel. 666-686-630, kancelaria@adwokatborowiecka.pl

adwokatborowiecka.pl