Klauzula niedozwolona kluczem do wygranej z bankiem?

Spory na tle kredytów frankowych indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego zwróciły uwagę na pojęcie klauzuli niedozwolonej.

Klauzule niedozwolne to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Pamiętać należy, że z ochrony, którą dają klauzule niedozwolone mogą korzystać konsumenci, czyli osoby zawierające daną umowę w celach innych niż związane z działalnością gospodarczą bądź zawodową.

Większość osób, które zawierały umowy frankowe działały jako konsumenci, dzięki czemu mogą podnosić, że poszczególne postanowienia ich umowy są klauzulami niedozwolonymi.

Konsument musi wykazać, że postanowienie - najczęściej dotyczące zastosowania kursu kupna i kursy sprzedaży do wypłaty oraz spłaty kredytu, ale również ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie zostały z nim indywidualnie uzgodnione, kształtują jego prawa oraz obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajmi, jak również rażąco naruszą jego interesy.

Wbrew skomplikowanemu brzmieniu konsumenci mogą w dość oczywisty sposób wykazać te przesłanki. Jeśli chodzi o brak indywidualnego uzgodnienia z konsumentem brzmienia danego postanowienia, każdy klient powinien pamiętać, że większość umów kredytowych stanowiła wzorce umowne, które nie podlegały jakimkolwiek negocjacjom. A zatem, klient nie miał wpływu na brzmienie tego fragmentu umowy.

Sprzeczność kształtowania praw i obowiązków konsumenta z prawem oraz dobrymi obyczajami przejawia się w tym, że przyznanie wyłącznie bankowi uprawnienia do ustalania kursu franka szwajcarskiego w Tabeli kursu oznacza, iż tylko bank może kształtować jeden z najważniejszy warunków wykonywania umowy, czyli kurs waluty. Takie postępowanie jest w oczywisty sposób sprzeczne nie tylko z prawem, ale również dobrymi obyczajami.

Rażącym naruszeniem interesów konsumenta jest w sprawach frankowych doprowadzenie do takiej sytuacji, w której przeliczanie każdej z rat kredytu w oparciu o dowolnie ustalony przez bank prowadzi w rzeczywistości do dokonywania przez konsumenta nadpłat kredytu, a niejednokrotnie spłacenia kredytu.

Uznanie, że poszczególne postanowienia umowy kredytu frankowego są klauzulami niedozolonymi dość często skutkują nieważnością umowy kredytu oraz zasądzeniem na rzecz klienta określonej kwoty pieniędzy.

Jak widać, pojęcie klauzuli niedozwolonej daje konsumentowi silne narzędzie w sporze z bankami. W Rejestrze Klauzul Niedozwolonych widnieje szereg postanowień, które zostały uznane właśnie za klauzule niedozwolone. Dlatego warto przeanalizować swoją umowę kredytu i zastanowić się czy znajdują się w niej postanowienia, które można kwestionować w postępowaniu przeciwko bankowi.