Dlaczego sprawy rozwodowe nie należą do łatwych?

W polskim systemie prawnym rozwód można uzyskać tylko na drodze postępowania sądowego. Niestety rozwodzimy się coraz częściej – kancelarie w każdym roku przyjmują do prowadzenia coraz więcej spraw rozwodowych. Jednak ilu ludzi, tyle różnych rozwodów. Sprawy rozwodowe różnią się od siebie pod wieloma względami w zależności m.in. od określenia winy małżonków w rozpadzie pożycia, wieku dzieci, kwestii alimentacyjnych czy problemu wspólnego zamieszkiwania.

Przede wszystkim, rozpoczynając sprawę rozwodową należy ustalić czy zaistniały pozytywne przesłanki rozwodowe oraz czy nie ma przesłanek negatywnych.

Ponadto sąd zawsze musi orzec o winie małżonków – musi określić czy i kto jest winny rozkładu pożycia. Możliwości jest kilka:

- winien może być wyłącznie jeden z małżonków,

- winni mogą być oboje małżonkowie,

Sąd może również zaniechać orzeczenia o winie na zgodne żądanie małżonków (wtedy uznaje się, że żaden z małżonków nie ponosi winy).

Drugi problem to kwestia małoletnich dzieci stron. Sąd obowiązkowo w wyroku rozwodowym musi orzec o wykonywaniu władzy rodzicielskiej, a także o wysokości ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniego dziecka (alimenty). Bardzo często małoletnie dzieci „zostają” przy jednym z rodziców, a drugi ma pozostawioną pełnię władzy rodzicielskiej lub wykonywanie tej władzy zostaje mu w jakimś stopniu ograniczone. Powyższe nie wpływu na kwestie alimentacyjne – orzeczenie o alimentach przysługujących dzieciom jest odrębnym punktem wyroku rozwodowego. Ponadto w wyroku rozwodowym sąd powinien rozstrzygnąć o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Wniosek w przedmiocie uregulowania kontaktów może zatem znaleźć się w pozwie lub w odpowiedzi na pozew.

Odrębnym problemem rozstrzyganym w toku postępowania rozwodowego mogą być również alimenty przysługujące jednemu z małżonków. Rozróżnia się tutaj dwie sytuacje:

- małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia znajduje się w niedostatku,

- jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego.

Obie powyższe sytuacje są od siebie bardzo różne i zależą ściśle od kształtu orzeczenia o winie rozkładu pożycia. Kiedy jeden z małżonków w toku postępowania rozwodowego żąda od drugiego dostarczania mu środków utrzymania, orzeczenie o winie może mieć duże znaczenie w sprawie.

Co więcej, jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd  w wyroku orzeka o sposobie korzystania z tego mieszkania przez rozwiedzionych małżonków w czasie wspólnego zamieszkiwania.

Jak widać, wyrok rozwodowy niejednokrotnie może być bardzo rozbudowany. Rozbudowane może być również samo postępowanie. Jeżeli małżonkowie wnoszą o zaniechanie orzeczenia o winie i nie mają małoletnich dzieci (lub są zgodni co do wszelkich kwestii związanych z małoletnimi dziećmi po rozwodzie), sprawa rozwodowa może zakończyć się nawet po jednej rozprawie. Jednak w sytuacji, gdy w sprawie pojawia się kwestia winy czy też stanowiska małżonków są sporne co do wychowania i utrzymania małoletnich dzieci, sąd musi przeprowadzić szczegółowe postępowanie dowodowe, co znacznie wydłuża proces.