Co to jest upadłość konsumencka i kto może się ubiegać o jej ogłoszenie

W polskim systemie prawnym funkcjonuje instytucja upadłości konsumenckiej. Dotyczy ona osób, które na skutek różnych okoliczności stały się niewypłacalne w stosunku do wierzycieli. Nie jest to instytucja nowa, albowiem odpowiednie przepisy weszły w życie w 2009r. Niemniej jednak przez pierwsze kilka lat przepisy te niemalże nie działały. Przyczyną takiego stanu rzeczy były bardzo duże ograniczenia w ich stosowaniu. W praktyce zatem sądy często oddalały wnioski o ogłoszenie upadłości w stosunku do konsumantów.

Ostatnia nowelizacja przepisów Prawa upadłościowego, która weszła w życie 24.03.2020r., ma na celu uproszczenie zasad ogłaszania upadłości konsumenckiej. Przepisów regulujących to postępowanie należy szukać w tytule V części trzeciej w/w ustawy - postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. I tutaj ciekawostka, ponieważ poza pierwszą grupą osób, do których skierowane są w/w przepisy, tj. osób, które nigdy nie były przedsiębiorcami ani wspólnikami w osobowych spółkach prawa handlowego, wniosek o ogłoszenie upadłości mogą złożyć również osoby, które stały się niewypłacalne w związku z zobowiązaniami zaciągniętymi w czasie, kiedy prowadziły działalność gospodarczą, a nstępnie działalność tę zamknęły - doszło do wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej (zwanej dalej: CEIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego (zwanego dalej: KRS) w odniesieniu do wspólników w osobowych spółkach prawa handlowego. Przy czym uproszczenie polega na tym, że do ubiegania się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wystarczy uzyskać wykreślenie z CEIDG lub KRS najpóźniej na dzień przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości.

Celem postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest przede wszystkim uzyskanie oddłużenia niwypłacalnego konsumenta, czyli umożliwienie umorzenia zobowiązań upadłego. Dodatkowo, jeżeli okaże się to możliwe, zaspokojenie roszczeń wierzycieli w możliwie największym stopniu.

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć tylko sam dłużnik jako osoba nie prowadząca działalności gospodarczej. Wierzyciel natomiast może złożyć taki wniosek w stosunku do osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą, także po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok.

Radca prawny Izabela Tąkiel