Obowiązek instalowania urządzeń służących do indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania w budynku wielolokalowym wynika z rozporządzenia ministra infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W § 135 ust. 2 ustawodawca określił, że w budynkach z instalacją ogrzewczą wodną zasilaną z sieci ciepłowniczej powinny znajdować się urządzenia służące do rozliczania zużytego ciepła: ciepłomierz (układ pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru ilości ciepła dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku, urządzenia umożliwiające indywidualne rozliczanie kosztów ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku. W ust. 3. dodał: W przypadku zasilania instalacji ogrzewczej wodnej z kotłowni w budynku mającym więcej niż jedno mieszkanie lub lokal użytkowy należy zastosować następujące urządzenia służące do rozliczania kosztów zużytego ciepła: urządzenie do pomiaru ilości zużytego paliwa w kotłowni, urządzenia umożliwiające indywidualne rozliczanie kosztów ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku. Tak więc zależnie od sposobu wykonania instalacji ogrzewczej w budynku urządzeniami do indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania będą odpowiednio liczniki ciepła lub podzielniki kosztów ogrzewania. Wyposażenie instalacji w budynku w odpowiednie urządzenia jest obowiązkiem właścicieli, a zastosowanie obowiązujących przepisów prawa do rozliczania kosztów ciepła przez zarządcę budynku nie podlega dyskusji. Zgodnie z przepisami określonymi w ustawie Prawo energetyczne oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy określono także obowiązki dostawcy energii cieplnej. Jeżeli umowa o przyłączenie nie stanowi inaczej, dostawca ciepła, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie przesyłania i dystrybucji ciepła, obowiązany jest, na podstawie art. 7 ustawy Prawo energetyczne, do zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego ciepła, w tym licznika ciepła u odbiorcy, a w rozliczeniach za ciepło musi stosować system oparty na wskazaniu układów pomiarowych. Urządzenia takie montowane są w obiekcie każdego odbiorcy korzystającego z usług dostawcy ciepła. Systemy rozliczeń ciepła Koszty montażu urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych ciepła są uwzględnione w taryfie dla ciepła. Gdy miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego służącego do rozliczeń z przedsiębiorstwem energetycznym za dostarczone ciepło jest wspólne dla dwóch lub więcej budynków wielolokalowych - tzw. węzeł grupowy - właściciele lub zarządcy tych budynków powinni je wyposażyć w układy pomiarowo-rozliczeniowe w celu rozliczenia kosztów zakupu ciepła na poszczególne budynki. Jednocześnie właściciel lub zarządca budynku wielorodzinnego ma obowiązek rozliczenia energii cieplnej w podziale na poszczególne lokale mieszkalne. W związku z powyższym na grzejnikach montowane są podzielniki kosztów ogrzewania, umożliwiające dokonanie takiego podziału. Obecnie w nowo wznoszonych obiektach instalacja odbiorcza centralnego ogrzewania projektowana musi być w sposób umożliwiający indywidualne opomiarowanie licznikiem ciepła każdego mieszkania. W świetle obowiązującego prawa, tj. ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne zarządca powinien wprowadzić indywidualny system rozliczania kosztów ogrzewania. Rozliczanie kosztów ciepła w budynku wielolokalowym reguluje art. 45a tej ustawy, który w ust. 6 stanowi: W przypadku gdy wyłącznym odbiorcą paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła dostarczonych do budynku jest właściciel lub zarządca, jest on odpowiedzialny za rozliczanie na poszczególne lokale całkowitych kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła. Naliczenie kosztów indywidualnego zużycia ciepła w lokalu w przypadku zakupu ciepła z sieci miejskiej do węzła cieplnego odbywa się na podstawie kosztów zakupu ciepła do budynku, tj. na podstawie faktur dostawcy ciepła. Faktury wystawiane są na podstawie wskazań ciepłomierza głównego zainstalowanego w danym węźle cieplnym i cen jednostkowych oraz opłat ustalonych przez dostawcę ciepła. Bardziej skomplikowane są systemy rozliczeń w przypadku, gdy wspólnota kupuje gaz na potrzeby kotłowni, a do lokali dostarczane jest ciepło na potrzeby ciepłej wody i ogrzewania. Użytkownicy lokali nie używają bezpośrednio gazu do podgrzania ciepłej wody lub dla potrzeb centralnego ogrzewania. Schemat rozliczania kosztów powinien być następujący: dla każdej kotłowni należy ustalić indywidualny koszt wyprodukowania ciepła. Jest to koszt zakupu gazu, serwis kotłowni i inne koszty, w tym koszt energii elektrycznej na potrzeby pracy kotłowni. Następnie koszt ciepła, zgodnie z art. 45a prawa energetycznego, należy rozdzielić na poszczególne lokale. Bez względu na sposób zaopatrzenia instalacji ogrzewczej w budynku w energię cieplną do rozdziału kosztów zużycia ciepła przez poszczególne lokale niezbędne jest zainstalowanie odpowiednich urządzeń pomiarowych - liczników ciepła lub przyrządów wskaźnikowych - podzielników kosztów ogrzewania. Art. 45a ust. 8 stanowi, że do rozliczania kosztów zakupu ciepła na ogrzewanie stosuje się metody wykorzystujące ciepłomierze, urządzenia wskaźnikowe niebędące przyrządami pomiarowymi - tj. podzielniki kosztów ogrzewania oraz powierzchnię lub kubaturę lokali. Metoda rozliczenia a instalacja Dobór urządzeń i metody rozliczania zależą od budowy instalacji rozprowadzającej ciepło do poszczególnych lokali. Jest to jednoznaczny obowiązek nałożony przez ustawę na właściciela lub zarządcę budynku wielolokalowego. Zastosowanie przez właściciela lub zarządcę budynku konkretnej metody obwarowane zostało jednak warunkami wymienionymi w ust. 9. Metoda ta ma: uwzględnić współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła wynikające z położenia lokalu w bryle budynku, zapewnić prawidłowe warunki eksploatacji budynku określone w odrębnych przepisach, stymulować energooszczędne zachowania użytkowników lokali, zapewnić ponoszenie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Nowe Warunki techniczne dla budynków i ich usytuowania. Poradnik. Przepisy z komentarzen i 170 rysunkami. Wydanie 10. uaktualnione i rozszerzone. Dodatek specjalistyczny "Efektywność energetyczna w budownictwie" CZYTAJ OPIS » Interpretacja tego ważnego dla odbiorców ciepła przepisu zawarta jest w piśmie Departamentu Bezpieczeństwa Energetycznego Ministerstwa Gospodarki i Pracy z 22.09.2005 r. przesłanym do Stowarzyszenia ds. rozliczania energii zgodnie z jej zużyciem: „Dokonując, zgodnie z art. 45a ustawy, wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego musi mieć na uwadze zapisy ust. 9 art. 45a ustawy, tzn. aby wybrana metoda stymulowała energooszczędne zachowania lokatora oraz zapewniała ponoszenie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła. Oznacza to, że metoda rozliczania kosztów ciepła wykorzystująca powierzchnię lub kubaturę poszczególnych lokali powinna być stosowana tylko wówczas, gdy nie ma możliwości, np. z przyczyn technicznych, zastosowania metod wykorzystujących wskazania ciepłomierzy lub urządzeń wskaźnikowych." Właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę, o której mowa w ust. 9 przywołanej ustawy, w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację w budynku.