Oszustwo przy wymianie rowerów i roszczenia o odszkodowanie.

Dzień dobry, Poniżej przedstawiam obszerną analizę prawną Pana sytuacji na podstawie polskiego prawa, w szczególności Kodeksu cywilnego (KC) oraz Kodeksu karnego (KK). Analiza opiera się na opisie zdarzeń, który Pan podał: wymiana rowerów w styczniu 2025 r., umowa podpisana z ojcem Michała (dalej: "Ojciec"), liczne wady ukryte roweru nabytego od Michała (15-16 lat, dalej: "Michał"), oszustwo poprzez wprowadzenie w błąd co do stanu technicznego, zniszczenie Pańskiego roweru (Trek Ticket o wartości 13 000 zł), a także działania Michała w internecie (komentarze i wiadomości prywatne na Facebooku) powodujące straty materialne i narażające Pana reputację. Posiada Pan dowody w postaci screenów i nagrań ekranu, co znacząco wzmacnia Pana pozycję. Analizę podzielę na części: cywilną (dotyczącą umowy i odszkodowań), karną (oskarżenia o przestępstwa), odpowiedzialność nieletniego, szanse na wygranie sprawy oraz rekomendowane rozwiązanie. 1. Analiza cywilna: Umowa wymiany rowerów i roszczenia z tytułu wad ukrytych Wymiana rowerów stanowi umowę sprzedaży w rozumieniu KC (art. 535 KC: "Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu ją, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę"). Dopłata 300 zł za różnicę w roczniku (2022 zamiast 2024) potwierdza charakter odpłatny transakcji. Umowa została podpisana z Ojcem, co czyni go stroną odpowiedzialną cywilnie, nawet jeśli fizycznie transakcję przeprowadzał Michał. Rękojmia za wady ukryte (art. 556–576 KC): Sprzedawca (tu: Ojciec) odpowiada za wady fizyczne i prawne rzeczy, w tym wady ukryte, które nie mogły być zauważone podczas oględzin przez przeciętnego nabywcę (art. 556¹ §1 KC: "Rzecz sprzedana ma wadę, jeżeli nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia rzeczy"). W Pana przypadku wady (zapowietrzony damper, nieoryginalne części, brak adapterów, niewłaściwy konus, kaseta nie nowa) kwalifikują się jako ukryte – mikropęknięcia i podróbki nie są wykrywalne przez amatora bez specjalistycznej wiedzy. Michał zapewnił o 100% sprawności i serwisie, co stanowi wprowadzenie w błąd (art. 560 KC). Termin na zgłoszenie wady: Dla wad ukrytych – 1 rok od wydania rzeczy (art. 568 §1 KC). Wymiana miała miejsce w styczniu 2025 r., a Pan zgłosił wady wkrótce po (następnego dnia), więc termin nie minął (do stycznia 2026 r.). Możliwe roszczenia (art. 560 KC): Odstąpienie od umowy: Tak, możliwe, jeśli wada jest istotna (art. 560¹ §1 KC). Wówczas żąda Pan zwrotu ceny (13 000 zł) oraz wydania rzeczy (Pański rower). Ponieważ Pański rower został zniszczony (wgniecenie i pęknięcie), żądaj równowartości w gotówce plus odszkodowania za utracone korzyści (np. koszty przechowywania). Obniżenie ceny lub naprawa: Alternatywa, ale skoro chce Pan surowego rozwiązania, odstąpienie jest lepsze. Ojciec już zapłacił za serwis dampera, co może być uznane za częściowe uznanie roszczenia, ale nie zamyka drogi do odstąpienia. Odszkodowanie za straty materialne z tytułu zniesławienia w internecie: Komentarze Michała na Facebooku (publiczne) i wiadomości prywatne do potencjalnych kupców spowodowały utratę klientów i problemy z przyszłą sprzedażą. To szkoda majątkowa (art. 415 KC: "Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia"). Żądaj kwantyfikowalnej sumy (np. 5 000–10 000 zł, na podstawie dowodów utraconej sprzedaży) plus zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych (reputacja, art. 24 KC). Zniszczenie Pańskiego roweru: To odrębna szkoda deliktowa (art. 415 KC). Żądaj pełnego odszkodowania za wartość rynkową (13 000 zł zapisane w umowie) plus koszty ekspertyzy (np. wycena rzeczoznawcy rowerowego). Podsumowanie cywilne: Ma Pan silną pozycję – umowa pisemna, dowody wad i zniszczenia. Sąd cywilny (powództwo do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego) przyzna prawdopodobnie zwrot 13 000 zł + odszkodowanie (całkowita suma roszczeń: ok. 20 000–25 000 zł, w zależności od wyceny strat). 2. Analiza karna: Możliwe oskarżeniaSprawa ma znamiona przestępstw ściganych z urzędu lub na wniosek. Zgłoszenie na policję (lub prokuraturę) uruchomi postępowanie. Ponieważ Michał jest nieletni, sprawa trafi do sądu rodzinnego i nieletnich, ale może być przekazana do sądu karnego dla dorosłych (art. 10 §3 KK). Oszustwo (art. 286 §1 KK): "Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd... podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8". Michał świadomie wprowadził w błąd (zapewnienia o sprawności, fake części, brak serwisu), co doprowadziło do niekorzystnej wymiany (korzyść: Pański rower wart 13 000 zł). Dowody (screeny, nagrania) potwierdzają premedytację. To kwalifikuje się jako oszustwo, zwłaszcza że wartość szkody przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia (ok. 1 000 zł). Kara: grzywna lub więzienie; dla nieletniego – łagodniejsza (do 2/3 maksimum). Zniesławienie (art. 212 KK): "Kto pomawia inną osobę... o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej... podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności". Komentarze Michała ("rower rozwalony", "opłakany stan") na publicznym Facebooku to pomówienie o nieuczciwość (np. sprzedaż wadliwego towaru). §2: Jeśli za pomocą internetu – do 2 lat więzienia. Dowody (screeny) silne; ścigane na Pana wniosek. Obrażanie publicznie w internecie (art. 216 §1 KK – zniewaga): "Kto znieważa inną osobę... publicznie... podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności". Jeśli komentarze zawierały wulgaryzmy lub chamstwo (np. "oszust"), to zniewaga. Ścigane na wniosek; internet wzmacnia publiczność. Narażenie na stratę materialną: Nie ma bezpośredniego przepisu w KK. Najbliższe to oszustwo (art. 286 KK) lub działanie na szkodę mienia (art. 296 KK – ale dotyczy spółek). Straty z tytułu komentarzy kwalifikują się jako szkoda cywilna (art. 415 KC), nie karna. Nie polecam tego jako odrębnego zarzutu – lepiej wpleść w oszustwo/zniesławienie. Narażenie życia: Art. 160 §1 KK: "Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3". W Pana sprawie nie ma elementu bezpośredniego zagrożenia (np. wadliwy rower nie powoduje wypadku śmiertelnego bez dowodu). Ten zarzut jest nieuzasadniony i zostanie odrzucony – lepiej go pominąć, by nie osłabiać wiarygodności. Zniszczenie Pańskiego roweru: Może kwalifikować się jako zniszczenie cudzej rzeczy (art. 288 §1 KK: kara do 5 lat), ale jako nieletni – łagodniej. 3. Odpowiedzialność Michała jako nieletniego (15-16 lat)Karne (art. 10 KK): Pełna odpowiedzialność od 17 lat. Dla 15-16 lat: za oszustwo (art. 286 KK) – tak, możliwe postępowanie karne (wykaz ciężkich przestępstw obejmuje art. 286). Za zniesławienie/zniewagę (art. 212, 216 KK) – nie, bo nie w wykazie; sprawa w sądzie rodzinnym (środki wychowawcze, np. prace społeczne, nadzór kuratora). Sąd może przekazać do karnego, jeśli czyn jest szczególnie rażący (premedytacja, chamstwo). Cywilna: Rodzice (Ojciec) odpowiadają subsydiarnie za małoletniego 13-18 lat (art. 444 §1 KC: "Małoletni, który ukończył lat trzynaście, obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej z jego winy"). Art. 429 KC: Kto powierzył czyn (tu: Ojciec transakcję synowi) – odpowiada, chyba że udowodni nadzór. Ojciec już uznał część (serwis), co osłabia jego obronę. Michał odpowiada osobiście, ale egzekucja od nieletniego trudna – celuj w Ojca. 4. Szanse na wygranie sprawyCywilna: Wysokie (80–90%). Umowa pisemna, dowody wad i strat, rękojmia działa automatycznie. Sąd przyzna zwrot 13 000 zł + odszkodowanie (np. 5 000 zł za straty sprzedażowe). Koszty: ok. 1 000 zł opłaty sądowej (zwrotne, jeśli wygrasz). Czas: 6–18 miesięcy. Karne: Średnie (50–70%). Oszustwo – dobre szanse (dowody premedytacji), ale wiek Michała łagodzi karę (np. dozór zamiast więzienia). Zniesławienie/zniewaga – wysokie, jeśli wniosek prywatny. Brak dla "narażenia życia". Całość wzmocni cywilne (np. wyrok karny jako dowód w cywilnym). Ryzyka: Ojciec może twierdzić brak winy (Michał działał sam), ale dowody (zapewnienia Michała) temu zaprzeczają. Brak ekspertyzy roweru – zrób ją (koszt ok. 300 zł). 5. Najlepsze rozwiązanie dla PanaRekomendacja: Priorytet cywilny z wsparciem karnym. Krok 1: Wezwanie przedsądowe (art. 187 KPC). Napisz pismo do Ojca (z kopią do Michała) z żądaniem: odstąpienia od umowy, zwrotu 13 000 zł + 5 000 zł odszkodowania za straty (z załącznikami: umowa, screeny, wycena zniszczonego roweru). Termin 14 dni. Jeśli odmowa – wzmocni Pana w sądzie. Krok 2: Pozew cywilny. Do sądu rejonowego: żądaj 18 000–23 000 zł (surowa opcja: maksymalizuj, np. + zadośćuczynienie 2 000 zł za stres). Dołącz dowody. Krok 3: Zgłoszenie karne. Na policję: oszustwo + zniesławienie + zniewaga. Pomiń słabe zarzuty. To przyspieszy cywilne (prokuratura może żądać dokumentów). Surowa opcja: W pozwie podkreśl premedytację (zapewnienia, fake części, chamstwo w komentarzach) – żądaj karnych odsetek (art. 481 KC) i pełnych kosztów. W karnym: wniosek o ściganie z oskarżenia prywatnego dla zniesławienia. Koszty i korzyści: Całość ok. 2 000–3 000 zł (prawnik + opłaty), zwrot po wygranej. Najlepszy outcome: pełny zwrot + odszkodowanie + edukacja Michała (prace społeczne). Podsumowując, ma Pan realne szanse na odzyskanie pieniędzy i zadośćuczynienie – działaj szybko, zanim minie rok na rękojmię. Pozdrawiam serdecznie Adwokat Arkadiusz Malak Jeżeli powyższa porada w jakimkolwiek stopniu okaże się pomocna bardzo proszę o wystawienie opinii o Naszej Kancelarii na Specprawnik oraz zachęcam do odwiedzenia Naszej strony internetowej: www.adwokat-malak.com