Obniżenie etatu w okresie przedemerytalnym w przedszkolu publicznym a prawo do dodatku wyrównawczego.

Witam serdecznie. W okresie ochrony przedemerytalnej (trwającym 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, zgodnie z art. 28a Karty Nauczyciela po nowelizacji obowiązującej od 1 września 2025 r.), jako nauczyciel zatrudniony w publicznym przedszkolu (na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony), korzystasz z zakazu wypowiedzenia stosunku pracy. Oznacza to, że pracodawca (dyrektor przedszkola) nie może jednostronnie wypowiedzieć Ci umowy o pracę z powodu zmian organizacyjnych, takich jak program oszczędnościowy wprowadzony w mieście. Czy pracodawca może zmniejszyć Ci etat? Nie może zrobić tego bez Twojej zgody. Zmniejszenie wymiaru etatu (np. z powodu reorganizacji lub programu oszczędnościowego) wymaga formy porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy. Jednak w Twoim okresie ochronnym taka zmiana jednostronna (wypowiedzenie zmieniające) jest dopuszczalna tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy likwidacja stanowiska wynika z przyczyn niezależnych od pracodawcy (art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela), a jednocześnie nie jest możliwe dalsze zatrudnienie Cię w pełnym wymiarze. W takim przypadku pracodawca musi najpierw zaproponować Ci zmniejszenie etatu (do co najmniej 1/2 pełnego wymiaru, jeśli to możliwe). Jeśli nie wyrazisz zgody na zmniejszenie etatu, pracodawca nie może Cię zwolnić (wypowiedzieć umowy pracy) z powodu programu oszczędnościowego – ochrona przedemerytalna to blokuje, chyba że spełnione są wąskie wyjątki (np. ciężkie naruszenie obowiązków lub uzyskanie renty z tytułu niezdolności do pracy; art. 28b Karty Nauczyciela). W efekcie Twój etat pozostaje bez zmian. Program oszczędnościowy w mieście (np. cięcia budżetowe) nie zwalnia pracodawcy z tych zasad – to nadal podlega przepisom Karty Nauczyciela i ogólnej ochronie pracowniczej. Czy należy Ci się dodatek wyrównawczy do pełnego etatu? Nie, jeśli zgodzisz się na zmniejszenie etatu. Dodatek wyrównawczy (różnica między poprzednim a nowym wynagrodzeniem, do końca okresu ochronnego) przysługuje tylko w przypadku jednostronnej zmiany warunków pracy i płacy poprzez wypowiedzenie zmieniające (zgodnie z art. 42 § 5 Kodeksu pracy, stosowanym subsydiarnie do Karty Nauczyciela). Jeśli jednak zmniejszenie etatu nastąpi za Twoją zgodą (porozumienie stron), nie ma podstaw do takiego dodatku – wynagrodzenie po prostu dostosowuje się do nowego etatu. Gdyby pracodawca próbował narzucić zmianę bez zgody (co jest niedopuszczalne w Twoim przypadku), mógłbyś dochodzić dodatku w sądzie pracy, ale w praktyce ochrona uniemożliwia taką próbę. Co zrobić w praktyce? Nie podpisuj zgody pochopnie – negocjuj warunki lub odmów, jeśli nie chcesz zmniejszenia etatu. Pracodawca nie może Cię za to zwolnić. Skonsultuj się z związkiem zawodowym w przedszkolu (jeśli istnieje) lub Okręgową Inspekcją Pracy (OIP) – oni doradzą bezpłatnie i mogą interweniować. Jeśli sprawa eskaluje, zgłoś do sądu pracy (masz na to 21 dni od otrzymania wypowiedzenia zmieniającego lub propozycji). Sprawdź swój status: Upewnij się, że spełniasz warunki ochrony (brakuje <4 lat do emerytury i staż umożliwiający emeryturę). Jeśli podasz więcej szczegółów (np. Twój typ umowy, ile lat do emerytury, dokładny powód programu oszczędnościowego), mogę bardziej spersonalizować radę. Zachęcam do odwiedzenia strony internetowej Naszej Kancelarii: https://www.oferteo.pl/kancelaria-adwokacka-adwokat-arkadiusz-malak-sprawy-rodzinne-o-rozwod-alimenty-kontakty-sprawy-majatkowe-nieruchomosci-sprawy-karne/firma/7072026 Pozdrawiam serdecznie Adwokat Arkadiusz Malak