Nieważność testamentu

Testament, niezależnie od formy w jakiej został sporządzony, z uwagi na okoliczności jego sporządzenia lub okoliczności dotyczące osoby testatora (osoby która sporządza testament) może okazać się nieważny. Konkretne przesłanki nieważności testamentu wskazane zostały w art. 945 § 1 K.C. Należy pamiętać, że mają one charakter zamknięty co oznacza, iż nie można domagać się stwierdzenia nieważności testamentu z uwagi na inne okoliczności.

Stan wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Z mojej praktyki adwokackiej wynika, iż najczęstszym powodem wskazywanym przy próbach podważenia ważności testamentu jest stan świadomości spadkodawcy w dacie jego sporządzenia, wyłączający możliwość podjęcia przez niego świadomej i swobodnej decyzji. Stan taki może być efektem choroby psychicznej, zaburzeń psychicznych czy ograniczeń w funkcjonowaniu umysłowym z uwagi na wiek czy choroby osoby sporządzającej testament.

Na wstępie wskazać należy, iż sam fakt, iż testator pisząc testament był w podeszłym wieku, chorował lub nawet cierpiał na chorobę psychiczną nie oznacza automatycznie, iż działał on w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. W tego typu sprawach należy badać stan świadomości testatora konkretnie w dacie sporządzenia testamentu. Należy uwzględnić rodzaj choroby/chorób na jakie cierpiał testator oraz ich wpływ na jego funkcjonowanie. Pamiętać należy jednak o tym, iż nawet w wypadku choroby psychicznej zdarzają się okresy remisji w których testator może działać w sposób świadomy. Także sam podeszły wiek i choroby na jakie cierpiał testator nie oznaczają, iż sporządzając testament działał on bez rozeznania konsekwencji swoich czynów lub też że podlegał on w tym zakresie sugestiom osób trzecich.

Ciężar wykazania analizowanej przesłanki nieważności testamentu spoczywa na osobie, która się na to powołuje. Osoba taka musi przedstawić dowody potwierdzającej jej stanowisko. W praktyce dla wykazania analizowanej przesłanki nieważności testamenty konieczny jest dowód z opinii biegłego, który oceni stan świadomości testatora na moment sporządzenia testamentu. Do tego niezbędna jest jednak dokumentacja medyczna testatora- jeżeli jej nie ma to w praktyce wykazanie tej przesłanki nieważności testamentu jest niemożliwe.

Błąd lub groźba.

Innymi wskazanymi przez ustawodawcę przesłankami stwierdzenia nieważności testamentu jest działanie przez testatora pod wpływem błędu lub groźby.

Błąd to niezgodne z rzeczywistością, wadliwe wyobrażenie o rzeczywistości mające wpływ na podjęcie decyzji przez testatora. Błąd musi mieć charakter istotny tj. okoliczności sprawy muszą uzasadniać przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu takiej treści. Również w tym wypadku uczulam klientów mojej kancelarii adwokackiej, iż to oni muszą wykazać fakt działania testatora pod wpływem błędu.

Jeżeli chodzi o groźbę, to ma ona miejsce wówczas, gdy osoba trzecia deklaruje testatorowi zamiar spowodowania negatywnych dla niego konsekwencji w celu wywołania po jego stronie stanu zagrożenia (sytuacji przymusowej), a tym samym skłonienia go do oświadczenia ostatniej woli o określonej treści. W przeciwieństwie do błędu, ustawodawca nie wymaga, aby groźba była poważna. Wystarczy, że spowoduje ona, że testator sporządzi testament o treści niezgodnej z jego wolą. Fakt sporządzenia testamentu pod wpływem groźby musi zostać wykazany przez osobę, która się na to powołuje.

Termin na stwierdzenie nieważności testamentu.

Możliwość wykazywania nieważności terminu ograniczone jest terminem. Zgodnie z art. 945 § 2 K.C. „Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku”.

Sprawy spadkowe w Bielsku-Białej.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani zasięgnięciem porady prawnej w sprawie spadkowej lub też chcielibyście Państwo powierzyć prowadzenie takiej sprawy w Bielsku-Białej lub okolicy zapraszam do kontaktu. Niezbędne dane kontaktowe znajdziecie Państwo na mojej stronie internetowej . Zapraszam również do zapoznania się z innymi wpisami na moim blogu . W celu zapoznania się z warunkami finansowymi prowadzenia sprawy zapraszam do zakładki cennik .

Autorem niniejszego wpisu jest adwokat Wojciech Nowak prowadzący kancelarię adwokacką w Bielsku-Białej.