Rozwód z orzekaniem o winie oraz rozwód za porozumieniem stron, to dwa różne sposoby zakończenia małżeństwa.

Rozwód z orzekaniem o winie oraz rozwód za porozumieniem stron to dwa różne sposoby zakończenia małżeństwa, które różnią się zarówno procedurą, jak i konsekwencjami prawnymi. Jest też trzecia możliwość zakończenia małżeństwa.

1.  Rozwód z orzekaniem o winie

Rozwód z orzekaniem o winie polega na ustaleniu, która ze stron jest winna rozpadu małżeństwa. W takim przypadku sąd bada okoliczności sprawy i podejmuje decyzję na podstawie dowodów przedstawionych przez strony.

Podstawowym aktem prawnym regulującym tę kwestię jest Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO). Zgodnie z art. 57 KRO:

Sąd orzeka rozwód, jeżeli nastąpił trwały i całkowity rozpad pożycia małżeńskiego.

Orzeczenie o winie może być wydane w przypadku, gdy jedna ze stron wnosi o to i przedstawi odpowiednie dowody.

W orzecznictwie sądowym często podkreśla się, że winę można orzec nie tylko w przypadku rażącego naruszenia obowiązków małżeńskich, ale także wskazać przyczyny, które doprowadziły do rozstania. Przykładem może być wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2005 r. (sygn. akt IV CK 671/04), w którym sąd uznał, że nawet mniejsze wykroczenia wobec partnera mogą być podstawą do orzeczenia o winie.

2. Rozwód za porozumieniem stron

Rozwód za porozumieniem stron jest rozwiązaniem, w którym obie strony zgadzają się na zakończenie małżeństwa i mogą wspólnie ustalić wszystkie kwestie związane z rozwodem, takie jak podział majątku czy opieka nad dziećmi. W takim przypadku nie ma potrzeby ustalania winy.

Również w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w art. 58 KRO mówi się, że „Jeżeli obie strony zgadzają się na rozwód i wyrażają zgodę na jego warunki, sąd wydaje wyrok rozwodowy na podstawie porozumienia”.

Orzecznictwo w tym przypadku wskazuje na konieczność zaistnienia zgodności obu stron co do warunków rozwodu. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2017 r. (sygn. akt VI ACa 2032/15) podkreśla, że rozwód za porozumieniem stron powinien zostać przeprowadzony w atmosferze współpracy, co wpływa na postrzeganą jakość relacji między byłymi małżonkami.

3. Rozwód z winy obu stron to sytuacja, w której sąd orzeka o rozwiązaniu małżeństwa, wskazując na to, że obie strony przyczyniły się do rozkładu pożycia małżeńskiego. W polskim systemie prawnym rozwód taki jest regulowany przede wszystkim przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz orzecznictwo sądowe.

Zgodnie z przepisami  Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r.) :

Art. 56 : „Rozwód może być orzeczony, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.” Oznacza to, że małżeństwo nie jest w stanie dalszej współpracy i pełnego życia rodzinnego. Art. 57 : „Sąd może, jednak nie musi, orzec rozwód bez orzekania o winie, oraz rozwód z winy jednego lub obu małżonków.” Przepis ten wprowadza możliwość orzekania rozwodu w zależności od zaistniałych okoliczności i postaw małżonków.

Przyczyny rozkładu pożycia : W przypadku rozwodu z winy obu stron, sąd bierze pod uwagę działania i zachowania każdego z małżonków, które przyczyniły się do kryzysu w małżeństwie. Mogą to być różne okoliczności, takie jak konflikty, zdrady, objawy niechęci, brak współpracy czy inne problemy emocjonalne.

Przez lata polskie sądy wydawały szereg wyroków, które ugruntowały praktykę orzekania rozwodów z winy obu stron. Przykładowo:

W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie  z dnia 10 kwietnia 2007 r. (sygn. akt I ACa 197/07), sąd stwierdził, że obie strony mogą ponosić odpowiedzialność za rozkład pożycia małżeńskiego, gdyż zarówno mąż, jak i żona wnieśli swoje negatywne zachowania do relacji, co doprowadziło do konfliktów, które uniemożliwiły dalsze wspólne życie.

W wyroku Sądu Najwyższego  z dnia 30 czerwca 2004 r. (sygn. akt I CK 951/03), podkreślono, że orzeczenie rozwodu z winy obu małżonków powinno być uzasadnione dowodami, które wykazują niewłaściwe postawy obydwu stron.

Podsumowując, rozwód z orzekaniem o winie jest bardziej skomplikowany i często związany z konfliktami, podczas gdy rozwód za porozumieniem stron ma charakter bardziej pokojowy i zorganizowany.  Rozwód z winy obu stron jest zazwyczaj wynikiem złożonych relacji, gdzie obie strony mają swój wkład w zaistniałą sytuację. Takie orzeczenie ma zatem na celu uwzględnienie odpowiedzialności obydwu małżonków za rozpad ich związku.

W związku z tym, każda sprawa rozwodowa może być różna i wymaga indywidualnego podejścia, co często skłania do zasięgnięcia porady prawnej.