Dozór elektroniczny (SDE) po zmianie specustawą

Dozór elektroniczny stanowi kontrolę zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Dozór elektroniczny daje skazanym możliwość wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności w warunkach domowych z założonym nadajnikiem (tzw. bransoletką), który umożliwia właściwym organom kontrolowanie, w jakim miejscu przebywa skazany.

Od 31 marca 2020 roku wraz z wejściem w życie tzw. specustawy, doszło do zmiany w zakresie wymogu dotyczącego orzeczonej kary i aktualnie o zezwolenie na odbycia kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może się starać skazany na karę, która nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (wcześniej był to 1 rok).

Kto zezwala na dozór elektroniczny?

O wniosku o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego decyduje sąd penitencjarny, w którego okręgu skazany przebywa (sąd okręgowy).

Jakie są warunki ubiegania się do dozór elektroniczny?

Warunki uzyskania zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego wskazane zostały w przepisie art. 43a Kodeksu karnego wykonawczego i zgodnie z ostatnią zmianą przepisów tymi warunkami (przesłankami) są:

  1. Kara orzeczona wobec skazanego nie może przekraczać 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (18 miesięcy);
  2. Nie zachodzą warunki z art. 64 § 2 k.k., czyli recydywa wielokrotna
  3. Wystarczające będzie to dla osiągnięcia celów kary;
  4. Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
  5. Osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na to zgodę;
  6. Odbywaniu kary w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne;

Jak wygląda w praktyce postępowanie o uzyskanie zezwolenia?

Kluczowe dla powodzenia tego rodzaju wniosku jest zwykle określenie, czy orzeczona wobec skazanego kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy.

Następnie skazany musi ustalić, gdzie będzie odbywał karę w systemie dozoru elektronicznego. We wniosku należy wskazać konkretny adres. Do wniosku skazany musi załączyć zgodę wszystkich pełnoletnich osób współzamieszkujących z nim, co spowodowano jest tym, że poprzez dozór w pewnym zakresie może zostać ograniczone prawo do prywatności pozostałych domowników.

Po złożeniu wniosku przez skazanego, zostaną sprawdzone pod wskazanym przez niego adresem warunki techniczne i w tym celu sąd zarządzi dokonanie określonych pomiarów.

Nawet przy spełnieniu wszystkich przesłanek, sąd może odmówić udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, gdy uzna, że cele kary nie zostaną osiągnięte.

Zgodnie z art. 34ld sąd penitencjarny wydaje w tym zakresie postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku.

Po uzyskaniu zezwolenia

Dozór elektroniczny jest sprawowany za pośrednictwem nadajnika wyglądającego jak zegarek, który jest umocowany powyżej kostki na nodze, o ile nie ma medycznych przeciwwskazań, może być również umieszczony na przegubie dłoni. Natomiast w domu lub mieszkaniu umieszczane jest na cały okres odbywania dozoru urządzenie monitorujące, które odbiera komunikaty od nadajnika i komunikuje się z Centralą Monitorowania.

Po uzyskaniu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego, ustala się konkretne godziny, w których skazany może przebywać poza miejscem zamieszkania np. w czasie wykonywania pracy, robienia zakupów.

W razie naruszenia postanowienia sądu, Centrum Monitorowania zostaje natychmiast powiadomione i informuje o tym fakcie sąd oraz kuratora.

Dozór elektroniczny a warunkowe przedterminowe zwolnienie

W zakresie dozoru elektronicznego istnieje możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia .Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest niedopuszczalne wobec skazanych odbywających w systemie dozoru elektronicznego zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Stan prawny na dzień: 14 kwietnia 2020 roku

Adwokat Judyta Kasperkiewicz, EPOQUE Kancelaria Adwokacka

e-mail: judyta.kasperkiewicz@adwokatura.pl

www.kancelariaepoque.pl